Beste burgemeester, beste schepen van landbouw
U haalde de pers deze week met uw voornemen om landbouwgrond te verkopen aan lokale boeren. U hoopt hen toekomstzekerheid te bieden aan een eerlijke prijs.
Allereerst een pluim: fijn dat u de verkoop niet openbaar maakt – al betwijfel ik of dat mag. Zo kunnen enkel de zittende boeren de grond die ze gebruiken aankopen. Dat zorgt er in elk geval voor dat niet de hoogstbiedende met de grond gaat lopen. Dat zou alleen maar de kans op niet-agrarisch gebruik verhogen en dus meer druk op grond geven en meer onzekerheid voor de boer.
Ik heb wel een lichte bemerking op de framing van uw uitverkoop. Zou het kunnen dat die grondverkoop al langer op de agenda stond en dat u in de boerenprotesten de geschikte gelegenheid vond om deze wereldkundig te maken? Misschien ontgaat het u, maar door uw gronden te verpachten aan de lokale boer – ik veronderstel dat u correcte pachtovereenkomsten bent aangegaan – biedt u eigenlijk reeds grote zekerheid voor de boeren. U zorgt er bovendien voor dat boeren alvast voor deze grond geen kapitaal moeten ophoesten of extra moeten gaan lenen. Houdt vooral uw gronden in eigen bezit en wees een correcte grondeigenaar. Meer hoeft u niet te doen.
Mocht u daardoor een gebrek aan financiële middelen hebben –, dan raad ik u aan om aan te kloppen bij het kabinet Rutten om de financiering van steden en gemeentes via het Gemeentefonds te herbekijken. U bent immers niet alleen. De uitverkoop van landbouwgrond door steden en gemeentes is al meerdere jaren aan de gang en wordt gestimuleerd door te krappe budgetten. Het is een probleem omdat de verkochte gronden riskeren uit landbouwgebruik te tuimelen. De Vlaamse overheid wenst op dit punt nog niet in te grijpen. Vrijheid van bestuur en zo.
Het lijkt misschien een detail maar ik wil er graag uw aandacht op vestigen: beseft u dat een verkoop aan de boeren een tegengesteld effect kan hebben? Als de huidige boeren-kopers binnen dit en enkele jaren hun activiteit willen afronden, wat denkt u dat er dan met de grond gebeurt? Statistieken wijzen op een sterke vergrijzing onder de boeren. Bevragingen leren dat meer dan 85% van de oudere bedrijfsleiders geen opvolger hebben. De kans is groot dat de bedrijven aan wie u vandaag verkoopt, morgen worden stopgezet. De gronden worden dan opnieuw verkocht. Als de Vlaamse overheid tegen dan nog steeds geen regulerend beleid heeft ingevoerd voor de verkoop van landbouwgrond zoals bijvoorbeeld Frankrijk, dan gaat de hoogstbiedende ermee aan de haal. Het zou voor die boeren een slimme zet zijn: na jaren van hard werken verkopen ze hun grond aan pakweg een kapitaalkrachtige paardenliefhebber. Winst gegarandeerd. De toegang tot grond voor de overblijvende boeren zal nog moeilijker worden, maar goed, Boerenbond/CD&V zegt dat het mag. Wie ben ik om dat tegen te spreken?
Met vriendelijke groet,
Petra Tas
Coördinator De Landgenoten
Lees hier ons opiniestuk in De Standaard.