Eind 2021 stapte Joke Wouters, samen met De Landgenoten, in een crowdfundingsactie voor haar zelfoogstboerderij Het Kruisbos in Kalmthout. Eind 2022 rondde de voormalige orthopedagoge deze met succes af. ‘Tijdens de campagne ontdekte ik dat het draagvlak voor biolandbouw groter is dan ik dacht.’
Eind december 2022 kreeg Joke Wouters van CSA-boerderij Het Kruisbos te horen dat het geld voor het landbouwperceel waarop ze werkt volledig via crowdfunding is opgehaald. ‘Dat nieuws voelde als een kerstkado’, vertelt ze opgelucht. ‘Ik was nog volop aan het nadenken over wat we nog allemaal konden doen om inkomsten binnen te halen. Aangezien we in en rond Kalmthout (waar Joke’s boerderij ligt, nvdr) al veel hadden georganiseerd, zouden we andere oorden moeten opzoeken.’
Gelukkig is het zover niet moeten komen. Het boerderijfeest dat ze afgelopen september organiseerde, stuwde haar indrukwekkende crowdfundingscampagne richting eindmeet. Indrukwekkend, want Joke was niet vanaf het begin bij de campagne betrokken. Pas in het najaar van 2021 – toen ze de boerderij overnam van boer Tom, die reeds de helft van het budget had opgehaald – stapte de orthopedagoge van opleiding in het bijzondere traject met De Landgenoten. ‘Ik was goed vertrouwd met de werking,’ vertelt ze. ‘Toen de grond in Kalmthout ter beschikking kwam en De Landgenoten een boer zochten, hadden ze zowel Tom als mij gecontacteerd. Ik was net gestopt als zelfstandige en had wat schrik. Ik zag het toen nog niet zitten om zoveel energie in een nieuw project te steken.’
Gelukkig vond je die energie later wel toen de kans zich opnieuw voordeed. Hoe voelde het om naast de boerderij ook de crowdfunding mee over te nemen?
Joke: ‘Ik had schrik dat ik er alleen voor zou staan – zeker omdat ik het bedrijf overnam. Hoe pik je de draad op van zo’n campagne? Gelukkig werd ik enorm gesteund door De Landgenoten. Van hen kwam zoveel expertise om het bedrijf in the picture te zetten. Die boerderijfeesten die we samen organiseerden hielpen enorm. Iets onoverzichtelijks als een crowdfunding wordt iets behapbaar als je je gesteund voelt.’
Crowdfunding is iets helemaal anders dan bioboeren. Wat heb je geleerd uit dat proces?
Joke: ‘Dat er veel mensen zijn die biolandbouw belangrijk vinden. Je praat er vaak met collega-boeren over, maar je beseft op dat moment niet dat er ook anderen zijn die echt bezig zijn met lokale en biologische voeding. Tijdens de campagne ontdekte ik dat er een groter draagvlak is voor biolandbouw, ook bij mensen en consumenten. Bioboeren worden nog vaak afgeschilderd als kleine keuterboeren die nooit de wereld zouden kunnen voeden. Crowdfundingscampagnes als deze sterken mijn geloof dat er grootschaligere projecten mogelijk zijn die een antwoord kunnen bieden op de monoculturen die je nu vooral bij landbouwers ziet.’
Fondsen werven via De Landgenoten is een heel sociale activiteit. Ga je die levendige drukte missen?
Joke: ‘Zeker en vast! Samen met een groep vrijwilligers hebben we al beslist dat we het boerderijfeest jaarlijks zullen doen, liefst samen met andere organisaties. De campagne heeft vrijwilligers van Broederlijk Delen, Velt en Natuurpunt samengebracht. Het zou tof zijn om die organisaties verder te betrekken om bijvoorbeeld filmavonden te regelen. Alleen iets organiseren is niet haalbaar. Als boer heb je het immers al druk genoeg. Nu ik dankzij de crowdfunding de mensen achter verschillende lokale organisaties ken, is het veel gemakkelijker om samen dingen te organiseren. Dat is handig!’
Nu het geld succesvol is opgehaald: wat zijn de volgende grote uitdagingen?
Joke: ‘Het veld verder doen groeien. Ik heb 1,8 ha ter beschikking, maar die beteel ik nog niet helemaal. De voorbije jaren is dat telkens wat gegroeid. Die evolutie hoop ik de komende tijd verder te zetten. Mijn grootste uitdaging is dus vooral bij meer mensen bekend worden en meer leden vinden.’
Meer info over Joke, haar zelfoogstboerderij en haar activiteiten vind je hier. Zelf zulke projecten mee mogelijk maken? Investeer hier mee in gezonde landbouw.
Portretfoto Joke door © Lies Wevers