In 2014 werd De Landgenoten officieel opgericht. Om terug te blikken op dat bijzondere moment van tien jaar geleden, spraken we met enkele pioniers die er toen bij waren. Een van hen is Michiel Van Poucke, de eerste bioboer die samen met ons een crowdfunding startte om collectief grond te kopen. ‘Grondbezit zit zo ingebakken in onze maatschappij waardoor mensen niet altijd meteen mee waren in dat verhaal.’
In 2014 gingen Michiel en Marie, zijn toenmalige collega van het Wijveld, in zee met de piepjonge coöperatie De Landgenoten, om samen een perceel van 3,3 hectare aan te kopen in Destelbergen. De samenwerking bleek uiteindelijk zo succesvol dat dankzij de steun van de vele aandeelhouders het plots mogelijk werd om een extra aanpalend perceel van 1,8 hectare aan te schaffen. Niet enkel zorgde die vliegende start ervoor dat de toekomst van het Wijveld verzekerd was, ook toonde de succesvolle eerste grondaankoop dat het concept van De Landgenoten werkte.
Als Michiel nu op deze periode terugblikt, klinkt het voor hem niet gek dat hij de eerste was om met De Landgenoten in zee te gaan. ‘Voordat ik mijn boerderij begon, deed ik stage bij De Zonnekouter’, vertelt hij. ‘Zij zijn echte pioniers op het gebied van grond vrijkopen en hadden daar ook een zakelijke structuur voor opgericht. Omdat ik absoluut tegen persoonlijk grondbezit ben, stond ik vrijwel meteen achter die coöperatieve aanpak. Grond moet ten dienste staan van de gemeenschap.’
Race tegen de klok
Toen De Landgenoten in 2013 nog in de steigers stonden, was Michiel dus meteen geïnteresseerd. Toen hij de mogelijkheid kreeg om het land te kopen waarop hij boerde, kwam er vaart in de oprichting van De Landgenoten. Het bleek immers een race tegen de klok om de coöperatie tijdig op te richten om een crowdfunding te kunnen starten. Dat zorgde voor stress bij Michiel, al nuanceert hij. ‘Ik voelde vooral verantwoordelijkheid. De echte druk lag toch bij de oprichters van De Landgenoten, die hoge verwachtingen koesterden.’
Die waarmaken, dat bleek niet zo eenvoudig. Vooral omdat het concept van samenaankoop voor de meesten totaal nieuw was. ‘Sommige mensen zagen het als een opportuniteit en boden aan om de grond voor mij te kopen en me die dan zelfs kosteloos ter beschikking te stellen. Dat had mij veel geld kunnen besparen, maar dat was toch geen optie voor mij. Andere mensen moesten dan weer overtuigd worden van het coöperatieve concept en het feit dat hun geld in een betrouwbare structuur zou zitten. De grootste uitdaging was om mensen te overtuigen dat ze hun geld niet zomaar kwijt zouden zijn.’
Het idee van grond coöperatief beheren sloeg gelukkig wel aan, vooral met het oog op langetermijnmogelijkheden en het beschermen van de grond voor toekomstige generaties. De crowdfunding was immers een succes. Hoe hij dat verklaart? ‘We zijn een CSA met deelnemers die begaan zijn met ons veld. Zij hebben ons toen gesteund. Daarnaast steunden de oprichtende organisaties van De Landgenoten ons ook. Wat ook hielp is dat we persaandacht kregen. Het concept was nieuw. Dat heeft sommigen over de streep getrokken om te investeren, zelfs landelijk. Het was fijn om zoveel steun te krijgen.’
Rentmeester
‘Toch was er flink wat tijd nodig om het volledige bedrag bij elkaar te zoeken. Marie, enkele leden en ikzelf deden acte de présence op heel wat evenementen. En doordat er wat tijd over ging, evolueerde ook de relatie met de verkoper. Aanvankelijk was de vraagprijs hoger, maar omdat we door de vertraging de werking van De Landgenoten wat beter konden uitleggen, begon de verkoper ook stilaan meer in het verhaal te geloven. Hierdoor liet die de prijs aanzienlijk zakken.’
Al die zaken droegen bij aan het succes van de crowdfunding – en bij uitbreiding van De Landgenoten. Het hielp ons om ons verhaal scherper te krijgen. ‘Dat collectief aankopen van landbouwgrond is niet altijd een makkelijk verhaal om mensen mee te krijgen,’ concludeert Michiel. ‘Mijn visie op grondbezit is misschien niet zo evident. De mens mag rentmeester zijn en omgaan met grond, maar grondbezit klopt gewoon niet. Maar het idee van grondbezit zit ingebakken in onze maatschappij. De waarde van grond blijft bestaan – of juister: schiet in de lucht – en dat maakt het moeilijk om mensen te overtuigen om geld in een coöperatief systeem te steken zonder directe financiële return. Maar het steunen van boeren en het verbeteren van de bodemkwaliteit is een belangrijke return op lange termijn.’
Wil jij ook deelnemen aan onze groeiende beweging? Word aandeelhouder en zorg er samen met ons voor dat bioboeren ruimte krijgen om gezonde voeding te telen.