Wie lokale besturen en voedselstrategie zegt, denkt vaak aan Leuven of Gent. Maar dat is buiten Oostende, Deerlijk, Tienen en andere gemeenten en steden gerekend. Ook zij zetten reeds (een stuk van) hun landbouwgrond in voor lokale voedselproductie. Laat je inspireren!

Tot half oktober konden kandidaten voor stadslandbouwprojecten die ‘duurzaam, economisch haalbaar, innovatief én een meerwaarde voor de lokale gemeenschap zijn’ zich melden bij stad Leuven. Zij stellen immers tien gronden ter beschikking in lijn met hun lokale voedselstrategie ‘Voeding verbindt’.

Leuven is niet het enige lokale bestuur dat publieke grond ter beschikking stelt voor lokale duurzame landbouw. We merken dat lokale besturen vooral belangstelling tonen voor een duurzame landbouw die rekent op ondersteuning van burgers: Community Supported Agriculture of kortweg ‘CSA’. Daarbij engageren burgers zich om op voorhand, voor een heel jaar, te betalen voor een deel van de oogst, zonder te weten hoe groot die oogst dat jaar zal zijn. Zo dragen ze mee het risico van het bedrijf.

CSA-bedrijven telen bijna altijd groenten en fruit, maar ook bloemen, kruiden en eieren maken vaak deel uit van de oogst. De manier waarop een CSA-bedrijf de oogst tot bij de klant brengt, kan verschillen: zelfpluk, zelf ophalen van wekelijks pakket op de hoeve of op een afhaalpunt, zijn allemaal mogelijkheden, maar vooral zelfpluk is zeer populair. Dat maakt van deze CSA-bedrijven echte ontmoetings- en ontspanningsplekken. Bijna altijd gaat het om gecertificeerd biologische bedrijven.

Maak hier kennis met enkele CSA-bedrijven op publieke gronden:

De Biopluktuin: dit biologisch groenteteeltbedrijf gelegen in het landbouwpark Tuinen van Stene in Oostende, werkt hoofdzakelijk via zelfoogst, maar verdeelt ook pakketten. Het bedrijf heeft 2,5 ha ter beschikking. www.biopluktuin.be

Bokkeslot: dit CSA-bedrijf in Deerlijk teelt biologische groenten voor haar deelnemers die zelf komen oogsten. Bokkeslot kan momenteel rekenen op 3 ha en kan waarschijnlijk op termijn uitbreiden. https://sites.google.com/view/csadeerlijk

De Moeiakker: ook De Moeiakker in Eeklo is een biologisch CSA-bedrijf waar deelnemers groenten zelf komen oogsten. Ondanks de beperkte oppervlakte (1,25 ha) kan het bedrijf 200 deelnemers van verse groenten voorzien. www.demoeiakker.be

Goedinge: in de rand van Gent voorziet CSA-bedrijf Goedinge haar deelnemers van biologische groenten en bloemen, die afgezet worden via zelfoogst en pakketten. Het bedrijf kan hiervoor 3,5 ha van de stad gebruiken. www.goedinge.be

Loof & Bezen: Op 3,7 ha in de rand van Antwerpen (Wommelgem), teelt dit CSA-bedrijf sinds 3 jaar biologische groenten, fruit en bloemen. Deelnemers komen zelf oogsten. www.loofenbezen.be

Stadsakker: dat een CSA-boerderij mits ondersteuning ook kwetsbare groepen kan voorzien, bewijst de Stadsakker van Tienen: voor wie het jaargeld te hoog gegrepen is, krijgt financiële ondersteuning van het OCMW en Riso. De boerderij voorziet op 1,5 ha publieke grond in groenten via zelfoogst. www.stadsakker.be

Stadsboerderij: deze stadsboerderij in eigendom van Turnhout, voorziet haar CSA-deelnemers van biologische groenten via zelfoogst of pakketten. De boerderij kan daarvoor rekenen op 2,5 ha publieke grond. www.stadsboerderijturnhout.be

Boerencompagnie: wat meer dan 10 jaar geleden startte met een kersenboom en beperkte groenteteelt aan de rand van Leuven (Heverlee), is inmiddels uitgegroeid tot een gemengd coöperatief biobedrijf waar drie boeren hun inkomen halen uit groenteteelt, enkele melkkoeien en graanteelt. De afzet gebeurt via een combinatie van zelfoogst via CSA-deelname, pakketten en korteketenverkoop. Ongeveer een vierde van de beheerde grond (10 ha) is in publieke handen. www.boerencompagnie.be

We hopen van harte dat meer lokale besturen in de toekomst minstens een deel van hun publieke grond zullen bestemmen voor lokale en duurzame voedselproductie.

We pleiten daarbij graag voor keuzevrijheid voor de boer voor de afzet van de producten. Ook andere vormen van korteketenverkoop waarbij boerderijproducten worden verkocht via hoeveverkoop, markt, abonnementen of zelfpluk, kunnen een sterke sociale band tussen boer en burger smeden en toch de doelstelling van duurzaam voedsel voor de lokale gemeenschap realiseren. Een CSA-deelname is, vanwege het jaargeld en de vaak grote eigen inspanning, overigens niet voor iedere burger weggelegd. Ook hier geldt: diversiteit loont!

 

Meer info:

CSA: CSA-netwerk

Leuvense strategie Voeding verbindt