Onze boekenrecensent Geerdt Magiels doorploetert de toevloed aan nieuwe boeken en pikt daaruit de titels die interessant zijn voor De Landgenoten. Deze week: drie boeken over het wereldvoedselsysteem.
Voedsel is het vierde meest populaire onderwerp op het internet, na films, muziek en telefoons. In 2009 stond het nog op de 17de plaats. Eten is zelfs populairder dan sport. Ook in de boekhandel en op televisie scheert voedsel en koken hoge toppen. Ondertussen lijden wereldwijd 800 miljoen mensen honger en hebben 3 miljard mensen geen toegang tot gezond, betaalbaar en voedzaam eten - zo leren ons de laatste cijfers van de Verenigde Naties. De voedselvoorziening en de grond waarop dat voedsel verbouwd wordt is tegelijk een lokaal en een globaal vraagstuk. Drie recente boeken belichten het ecosysteem van voedsel en agro-industrie en -ecologie met feiten, cijfers en beelden.
1. Food for Thought (Kadir van Lohuizen)
Fotograaf en filmmaker Kadir van Lohuizen maakte een documentairereeks over de stand van zaken van de voedselproductie en consumptie in de wereld. Die is te bekijken op NPO Start en heeft zijn neerslag gevonden in het fascinerende, groot-formaat fotoboek Food for Thought.
Van Lohuizen fotografeerde de grootschalige en soms hoog technologische productiemethoden van groenten, fruit, zuivel, vlees en vis in de Verenigde Staten, Saudi-Arabië, Nederland, Kenia en China. Beelden en cijfers tonen de werkelijkheid achter het voedselaanbod in onze supermarktrekken: verbluffend grootschalig met industriële efficiëntie, in staat om 9 miljard mensen te voeden, maar met gevolgen voor geopolitiek, duurzaamheid en biodiversiteit.
Extra:
Bekijk de documentairereeks op NPO Start
2. Boter, kaas en havermelk. Weet wat je eet voor een betere wereld (Joris Lohman)
In Boter, kaas en havermelk. Weet wat je eet voor een betere wereld vertrekt Nederlander Joris Lohman van de vraag wat je best kan eten voor je eigen gezondheid en die van de planeet. Zijn zoektocht leidt van biodynamische boerderijen via megavarkensslachterijen naar futuristische slafabrieken. Hij baant zich een weg tussen groene idealisten aan de ene kant en technologie-optimisten aan de andere kant.
Overal stuit hij op het belang van een gezonde bodem en goed landbeheer: 'Het besef dat een gezonde bodem de basis is voor een gezonde voedselvoorziening, is overal ingedaald.' Het mag een hart onder de riem zijn voor iedereen die opkomt voor het belang van het land in de landbouw, zoals De Landgenoten en haar achterban. Lohman geeft landbouwers en hun grond een ereplaats in zijn kritische en genuanceerde doorlichting van het wereldvoedselsysteem.
3. De voedselfactor - De geschiedenis en toekomst van ons voedsel (Vaclav Smil)
Vaclav Smil is professor in de milieukunde en gerespecteerd expert voor zijn multidisciplinaire aanpak van complexe problemen waarin energie een terugkerende, bepalende factor is. Zo ook in zijn recente boek De voedselfactor - De geschiedenis en toekomst van ons voedsel. Voedsel levert energie voor mens en dier en is uiteindelijk een getransformeerde vorm van zonne-energie, die via planten met behulp van nutriënten uit de bodem wordt omgezet in wat wij eten en drinken.
Daarbij zoekt hij een antwoord op de vraag: hoe kunnen we de nog steeds groeiende wereldbevolking voldoende en gezond, veilig te eten geven? Zijn conclusie is gematigd optimistisch: 'Gezien de biofysische realiteit, de voortdurende oogstverbetering en een realistische inschatting van toekomstige innovaties is het rationeel om te stellen dat - grootschalige conflicten en een ongekende sociale ineenstorting daargelaten - de wereld in staat moet zijn om de groeiende bevolking te blijven voeden tot na het midden van de 21ste eeuw, wanneer nieuwe demografische ontwikkelingen en nieuwe wetenschappelijke inzichten ons volstrekt nieuwe opties zullen bieden.'