Hoe zou de natuur eruitzien als ze haar gang kon gaan? Als toppredatoren weer mogen jagen en grote grazers het groen 'beheren' en open landschappen creëren? Landschappen zouden er weer gaan uitzien als toen wisent, wolf, lynx, waterbuffel of bever nog niet uitgeroeid waren. Hoe dat gebeurt, beschrijft ecoloog Jeroen Helmer in 'Wildernis in eigen land' met levendige verhalen en gedetailleerde tekeningen.
De natuur is meer dan het decor voor een wandeling op zondagnamiddag. Het is een compleet systeem waarvan het volledig functioneren onmisbaar is voor het voortbestaan van plant, dier en mens. De ecologie ging als wetenschap in de loop van vorige eeuw dat complexe systeem bestuderen en bracht in kaart hoe menselijke activiteiten dit systeem kunnen verstoren. Die inzichten waren de basis voor de milieubeweging die de natuur wou vrijwaren. Vervuiling en verstoring moesten aan banden gelegd worden. We gingen de natuur beschermen, herstellen, beheren en sturen.
Stilaan groeide echter het besef dat de natuur zichzelf beter kan beheren dan menselijke managers, als natuurlijke ecosystemen maar de ruimte, de tijd en de actoren krijgen om hun werk te doen. Hoofdrolspelers bij het heropbouwen van de wilde natuur zijn de toppredatoren en de grote grazers die eeuwenlang onze landschappen vorm gaven maar die stelselmatig uitgeroeid waren door bejaging of verdwenen door biotoopverlies.
Er is echter hoopvol nieuws: vis- en zeearend, wisent, wolf, beer, lynx, goudjakhals, otter, bever en wilde kat rukken steeds verder op in Europa en kunnen - als ze de kans krijgen - onze landschappen herstellen, biodiverser en veerkrachtiger maken.
In 'Wildernis in eigen land' schildert Jeroen Helmer, ecoloog en verhalenverteller bij ARK Rewilding Nederland, in woord en beeld het fascinerende en fijnmazige web van interacties tussen soorten, van klein tot groot, van eendagsvlieg tot eeuwenoude eik, van dood hout en kadavers, van stierenkuil en zwijnenwroetplek, van schimmel en hazelmuis. Dankzij Helmers vertelkunst verliest de lezer nergens de weg in dit complexe verhaal met vele kleurrijke details en intrigerende samenhangen.
De gedragingen van al die organismen, op de maat van wind, water, licht en bodem, zorgen in al hun interactieve gelaagdheid voor natuurontwikkeling die leidt naar robuustere ecosystemen, ook in tijden van klimaatverandering. Herwildering zal nog wel wat vergen van de samenleving op ons dichtbevolkte continent, want het zal wennen zijn om samen te leven met deze wilde natuur, maar het zal ons uiteindelijk ook veel brengen.
WIN!
We mogen een exemplaar van 'Wilnernis in eigen land' weggeven. Daarvoor moet je wel even de wedstrijdvraag beantwoorden.
Welk dier staat prominent op de cover?
-edelhert
-wisent
-eland
Stuur je antwoord naar contact@delandgenoten.be. Op maandag 17 maart trekt een onschuldige hand een winnaar uit de juiste inzendingen.