In Vlaanderen is een aanzienlijk deel van de landbouwgrond eigendom van publieke actoren. Dat biedt kansen voor lokale boeren boeren én voor lokale besturen die via slim beheer verschillende SDG’s kunnen realiseren. De Landgenoten zet dan ook graag op ondersteuning van gemeenten om een strategie voor landbouwprojecten op hun publieke grond uit te stippelen.
Publiek grondbezit
De Vlaamse overheid, provincies, steden, gemeenten, OCMW's, kerkfabrieken, intercommunale organisaties, openbare diensten… ze staan allemaal bovenaan de ranglijst van Vlaamse grootgrondbezitters. Eind 2017 bezaten lokale besturen in Vlaanderen ruim 7.400 ha landbouwgrond, vaak van oudsher. Uit een rapport van het Agentschap Facilitair Bedrijf blijkt dat 13% van het overheidspatrimonium van Vlaamse steden en gemeenten uit landbouwgronden bestaat.
Een van onze beleidsaanbevelingen voor een betere toegang tot grond voor agro-ecologische boeren is om publieke gronden in te zetten voor een agro-ecologische voedselstrategie. Liefst in samenspraak met boeren en burgers. Meer en meer lokale besturen werken aan een voedselstrategie en willen hun landbouwgrond ter beschikking stellen voor duurzame voedselproductie. Sinds COVID is er een nog grotere shift gekomen in het denken over lokale landbouw en voedsel.
Duurzame landbouwprojecten van lokale besturen
Vooraleer een lokaal bestuur grond kan toewijzen aan een duurzaam lokaal landbouwproject, moet het behoorlijk wat denkwerk verrichten en een groot aantal zaken onderzoeken. Het moet duidelijk zijn wat het potentieel is van de grond voor professionele landbouw, maar ook op welke manier de publieke actor de grond ter beschikking wil stellen aan een landbouwer en tegen welke voorwaarden. Tenslotte moet een boer gevonden worden met een duurzame visie en de nodige vaardigheden. En dienen de gekozen projecten in de loop van de jaren opgevolgd en geëvalueerd te worden.
De Landgenoten zette daarom de afgelopen jaren in op ondersteuning van gemeenten om een strategie voor landbouwprojecten op hun publieke grond uit te stippelen. Want als lokaal bestuur kiezen voor ruimte voor korte keten is goed nieuws voor het klimaat, het milieu en onze gezondheid.
Projectoproep Overijse
In die context zoeken we nu naar kandidaten om een duurzaam landbouwproject met lokale afzet uit te rollen op 2,6 ha landbouwgrond in Overijse. De gemeente Overijse wil 2,6 ha grond in erfpacht geven voor minimum 27 en maximum 99 jaar. Als de erfpacht toegewezen zou worden aan de Landgenoten, stelt De Landgenoten een loopbaanlange gebruiksovereenkomst op met een boer-gebruiker tegen een jaarlijkse vergoeding. We zoeken daarvoor alvast reeds kandidaten, onder voorbehoud van toekennen van erfpacht aan De Landgenoten.
De initiële deadline om je kandidaat te stellen liep tot 12 juni, maar we geven geïnteresseerden graag nog kans tot 30 juni om contact op te nemen. Meld je aan bij Petra Tas (petra@delandgenoten.be). Zie ons artikel “projectoproep landbouwproject Overijse” voor meer informatie.
Publieke actoren aanmoedigen
Ook in 2022 willen we publieke actoren aanmoedigen om jonge en agro-ecologische landbouwers toegang te geven tot publieke gronden. Overheidsactoren zijn er zich van bewust dat zij een rol hebben in de ondersteuning van de landbouw en de herverdeling van voedsel. Wij hopen dat we hen kunnen inspireren en indien nodig ondersteunen in het beheer van hun gronden.
Foto: Loof & Bezen teelt biologische groenten, fruit en bloemen op 3,7 ha publieke grond in Wommelgem.