Waarom De Landgenoten opnemen in je testament?

Er is steeds meer belangstelling voor het opnemen van goede doelen in testamenten. Omdat het een mooie manier kan zijn om een blijvende impact te maken. Wij belden met onze notaris, Pieter Herman, om enkele belangrijke punten te bespreken.

Voordelen van een goed doel in je testament opnemen

Een van de grootste voordelen van het opnemen van een goed doel in je testament is dat je geld terechtkomt waar je het wilt hebben. Zeker als je geen kinderen of kleinkinderen hebt. ‘Je geld komt terecht bij degene die je wilt bevoordelen’, vertelt notaris Pieter Herman. ‘Als je geen goed doel opneemt, gaat je geld misschien naar verre familie die je niet kent of naar de staat. En die gebruiken het misschien voor dingen waar je als erflater niet helemaal achterstaat.’ 

Het opnemen van een goed doel is dus niet alleen een manier om je nalatenschap goed te beheren, maar ook om je waarden en idealen na je dood voort te zetten. ‘Als je zegt: ik voel mij betrokken bij De Landgenoten en ik wens dat mijn geld na mijn dood in grond voor biologische landbouw geïnvesteerd wordt, dan kun je stichting De Landgenoten in je testament zetten.’

De stichting, niet de coöperatie

De Landgenoten bestaat uit zowel een coöperatie als een private stichting, die allebei landbouwgrond kopen voor bioboeren. Welke juridische entiteit koopt, hangt af van waar het meeste geld ter beschikking staat: halen we veel giften op, dan kan de stichting kopen. Verkopen we veel aandelen, dan zet de coöperatie het aandelengeld in.

Vooral de stichting is interessant om op te nemen in je testament, omdat dit belastingtechnisch voordeliger is. ‘Als je de coöperatieve vennootschap opneemt in je testament, dan moet de coöperatie veel successierechten betalen, namelijk 50 tot 55% belastingen. Dan schiet je testament grotendeels zijn doel voorbij. Het is veel slimmer om stichting De Landgenoten in je testament op te nemen.’ 

Bescherm je erfgenamen

Bezit je al aandelen van coöperatie De Landgenoten, dan kan je in je testament opnemen dat je ze wilt schenken aan stichting De Landgenoten. Op die manier vermijd je dat je erfgenamen op deze aandelen successierechten moeten betalen. Zeker bij een groot aantal aandelen is het goed om daarbij stil te staan, want de coöperatie kan de aandelen niet zomaar uitbetalen aan de erfgenamen. Erfgenamen zullen dus aan de staat geld verschuldigd zijn om eigenaar te kunnen worden van de aandelen die ze erven, terwijl het geld van de aandelen ‘vastzit’ in de coöperatie.

Als de erfgenamen jouw genegenheid voor De Landgenoten niet delen of in financiële nood zitten, dan kunnen ze de aandelen teruggeven aan de coöperatie en een uitbetaling vragen. Maar de coöperatie kan dat niet zo maar. Pas na verloop van tijd en afhankelijk van de verplichte boekhoudkundige testen, kan de Algemene Vergadering beslissen om de aandelen terug te nemen en uit te betalen. 

Mogelijke struikelblokken

Er zijn enkele aandachtspunten die je in gedachten moet houden. Zeker als je kinderen of kleinkinderen hebt. ‘Mensen met kinderen of kleinkinderen moeten zien dat ze hun kinderen niet onterven en dat ze binnen het beschikbare gedeelte blijven. De kinderen of afstammelingen moeten tenminste de helft van het vermogen van de erflaters kunnen erven. Anders kunnen de kinderen het testament aanvechten.’

‘Soms komt het voor dat mensen in onmin zijn met hun kinderen en zeggen: ik geef alles aan iemand of iets anders die ik wel sympathiek vind. Dit kan echter juridische complicaties veroorzaken als kinderen de nalatenschap aanvechten.’

Die obstakels hield Vlamingen alvast niet tegen om in 2022 meer geld aan goede doelen te schenken dan het jaar ervoor (gegevens van 2023 ontbreken nog). Er tekent zich duidelijk een trend af dat meer mensen zonder afstammelingen kiezen om hun erfenis aan een goed doel te geven. Hoewel het duolegaat, een fiscale techniek die voordelig was voor zowel familieleden als goede doelen, is afgeschaft, blijft de bereidheid om goede doelen te steunen aanwezig. ‘Sinds de afschaffing van het duolegaat zagen we eerst een terugval’, vertelt de notaris. ‘Nu begint het stilaan weer aan te trekken.’

Blijvende impact

Het opnemen van een goed doel in je testament kan een manier zijn om een blijvende positieve impact te maken en je waarden door te geven aan toekomstige generaties. Het zorgt ervoor dat je geld terechtkomt waar jij het wilt. 

Met de woorden van onze notaris: ‘Het voordeel is dat je je hart volgt en op die manier een goed doel kunt bevoordelen.’