De wereld van de boeren staat in brand en De Landgenoten heeft het over voedselverspilling? Voedselverspilling is maar een van de vele negatieve aspecten van ons voedselsysteem waar de boeren vandaag massaal voor op straat komen.
Bij De Landgenoten zijn we dagelijks met landbouw en boeren bezig. Wij begrijpen hun onvrede en protest dan ook volledig. Vandaag wordt hun belangrijke werk immers steeds moeilijker gemaakt. ‘Boeren worden langs alle kanten in de tang genomen’, getuigt bioboer Renaat Devreese, die overigens ook grond van De Landgenoten beheert, op Radio 1. Hij merkte op dat de druk vanuit Vlaanderen en Europa om steeds grootschaliger te worden, een van de boosdoeners is. ‘Om gewoon een of twee mensen een deftig inkomen te geven moet je gigantische bedragen investeren. Door het beleid maak je het bijna onmogelijk voor jonge mensen om nog voor de sector te kiezen.’
Ook stafmedewerker bij de Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning Robin De Ridder schreef voor De Morgen dat boeren recht hebben om boos te zijn. Hij beschrijft in zijn opiniestuk heel goed hoe problemen steeds maar weer onder de mat zijn geveegd. ‘Landbouw is een beroep met veel risico’s en weinig bestaanszekerheid’, schrijft hij. De Ridder heeft een duidelijk oproep klaar om jonge boeren een hoopvol toekomstperspectief én natuurgebieden ademruimte te bieden: ‘Schaf de zonevreemde functiewijzigingen eindelijk af, bestrijd de verkaveling en verpaarding van het platteland, behoud landbouwgrond voor landbouw, en maak een ruimtelijke visie op waarin je eerlijk communiceert over wat binnen de milieunormen nog mogelijk is op welke plaats.’
Ook De Landgenoten pleit al jaren voor een beter beleid omtrent behoud en gebruik van landbouwgrond. Een beleid dat niet in de val trapt dat er een tegenstelling bestaat tussen landbouw en natuur. Het is niet door de Green Deal te schrappen of door het stikstofdecreet nog eens te herwerken, dat alle boeren plots levensvatbare bedrijven zullen hebben.
Ander landbouwmodel
Vlaanderen heeft nood aan een ander landbouwmodel, waarbij milieu- en klimaatproblemen ernstig genomen worden en problemen bij de wortel worden aangepakt. Een kleinere veestapel is onvermijdelijk. De sector heeft ook nood aan een betere spreiding van lusten en lasten: een eerlijke verloning is het minste dat boeren mogen eisen.
Er moet dus een beleid komen dat boeren stimuleert om naar een duurzame en leefbare landbouw over te schakelen die de draagkracht van de natuur respecteert, anders zullen boeren altijd in het zand blijven bijten. ‘Te vaak wordt het beeld opgehangen dat klimaatbeleid, natuurherstel en milieunormen in eerste instantie de broodwinning van boeren bedreigt’, bepleit Europees parlementslid Kathleen Van Brempt in Sampol. Dat klopt niet. ‘Door meer middelen vrij te maken voor duurzame en biologische landbouw, jonge boeren bijkomend te ondersteunen en boeren ook te vergoeden voor de belangrijke rol die ze kunnen spelen in het beheren, behouden en herstellen van onze natuur, investeren we in de landbouw van de toekomst’, zegt de Vooruit-politica. ‘Kleinschaliger, met hogere en stabielere inkomens voor de boer zelf, met kortere ketens en minder voedselverspilling.’
Dus ja, voedselverspilling is een belangrijk probleem. Maar het is slechts een symptoom van een voedselsysteem dat op een economische logica draait. We hebben beleidsmakers met visie nodig. Beleidsmakers die beseffen dat landbouw, voedselzekerheid, natuur en gezondheid nauw met elkaar verbonden zijn én veel te belangrijk zijn om aan de markt over te laten. We hebben onze boeren hiervoor nodig. Laten we naar hen luisteren en hen koesteren. En hen ruimte bieden!