Volgens de Voedsel-en Landbouworganisatie van de VN (FAO) wordt ongeveer een derde van al het voedsel in de wereld weggegooid of verspild tussen boer en bord. Voedselverlies en -verspilling tegengaan is dan ook een uitdaging van zowel consument, boer en de hele keten daartussen.
131 kilogram. Zoveel voedsel wordt er jaarlijks per persoon verspild in de Europese Unie. En dat terwijl 33 miljoen Europeanen niet altijd een volledige maaltijd kunnen betalen. Die verspilling veroorzaakt ook nog eens 16% van de uitstoot van broeikasgassen. Om naar een duurzamer en eerlijker voedselsysteem te gaan, moet de hoeveelheid voedsel dat verspild en weggegooid wordt, dus naar beneden.
Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Gelukkig duiken er de laatste jaren steeds meer initiatieven op om die verspilling tegen te gaan – van circulaire ondernemingen als GetWasted en TooGoodToGo tot sociale projecten als Foodsavers.
Komkommertijd
Ook op de velden van De Landgenoten leveren de boeren inspanningen om verspilling tegen te gaan. Zij houden goed in de gaten dat er geen overschotten ontstaan. ‘We hebben verschillende afzetkanalen waarover we onze oogst kunnen verdelen’, zegt Davy van Het Vlinderveld. ‘Op de eerste plaats komen natuurlijk de zelfplukkers en groentepakketten. De overschot gaat naar de markt.’ Bij ‘t Lekkerland in Puurs, hanteren de boeren een andere strategie: ‘Als duidelijk is dat er meer dan voldoende is van een bepaalde groente dan communiceren wij naar de deelnemers dat ze die groenten mogen invriezen of inmaken’, legt Lies uit.
Vooral in de zomermaanden kunnen er overschotten ontstaan. Het is een gekende situatie in de korteketensector. In de zomer is de oogst vaak overvloedig, terwijl het aantal afnemers daalt: ‘Er zijn dan altijd wel verschillende deelnemers van de CSA-boerderij op reis en dan kunnen ze bepaalde groenten die net dan pieken qua productie niet plukken.’ Hierdoor zijn er ‘s zomers soms tomaten, komkommers en courgettes op overschot. ‘Soms leggen we die aan de straatkant met een potje voor geld ernaast. Dan kunnen passanten ze meenemen’, vertelt Davy.
Lokale initiatieven
Soms schakelt Davy ook TooGoodToGo in. ‘Dat gebruiken we voor overschotten van bladgewassen na de markt. Die bewaren immers niet zo goed. Als er dan nog over is, dan gaat dat naar Foodsavers, dat voedseloverschotten verdeelt onder Mechelse organisaties.’ Ook ‘t Lekkerland wendt zich in dat geval tot lokale initiatieven. ‘Als we merken dat er een overaanbod van iets is, dan passen we ons teeltplan aan: minder zetten of meer spreiden. Daarnaast geven we het teveel aan De Schakel, een vereniging in Puurs waar armen het woord nemen.’
Al bij al zetten de boeren heel sterk in op een zo klein mogelijk verlies van producten. Ook de klanten van een korteketenbedrijf hebben vaak een gelijkaardige instelling. Klanten die zich nauw betrokken voelen bij een landbouwbedrijf via zelfpluk, CSA, wekelijkse pakketten of wekelijkse markt, beseffen vaak beter hoeveel inspanningen het vraagt om verse groente en fruit te telen. Zij waarderen twee kleine aubergines evenzeer als één grote.
En dat is waar De Landgenoten naar streeft: naar een goede band tussen burger en boer en naar waardering voor die dagelijkse portie gezonde lokale voeding.
Investeer hier mee in gezonde landbouwgrond.