Michiel en David teelt groenten en een beetje kleinfruit voor hun CSA-deelnemers uit de buurt. En dat kan hij blijven doen dankzij De Landgenoten.
Het Wijveld en De Landgenoten sloegen in 2014 de handen in elkaar om het aangeboden perceel van 3,3 ha aan te kopen. Met succes, want de nodige middelen zijn binnen en dankzij de aankoop door De Landgenoten zal Michiel zijn bedrijf hier verder kunnen zetten. Dankzij de vele aandeelhouders kon De Landgenoten zelfs een extra aanpalend perceel van 1,8 ha aankopen.
Met de aankoop van het perceel wordt het bedrijf groter dan voorheen. Dat biedt mogelijkheden om meer kleinfruit te telen, om meer klanten te bedienen en het bedrijf te bestendigen. Het geeft ook de mogelijkheid om duurzamer te worden: een ruimere vruchtwisseling en een meer extensieve benadering worden dan mogelijk. Meer grond biedt ook ruimte voor randbeplanting om meer natuurlijke vijanden aan te trekken en het maakt de boeren minder afhankelijk van externe bemesting.
Liefde voor de boerenstiel
Engagement is een sleutelbegrip in het leven van bioboer Michiel van Poucke. Het deed hem besluiten om zijn job als geluidstechnicus in te ruilen voor een bestaan als bioboer. “Ik wou iets doen waar ik op het einde van mijn leven met trots op zou kunnen terugkijken.”
Sinds 2009 runt Michiel het Wijveld, een CSA-boerderij op inmiddels 3,3 ha aan de rand van Gent. “Ik zocht iets in de buurt van Gent. Niet alleen omdat ik er woon, maar ook omdat ik stadslandbouw enorm verrijkend vind. Door boer en mens dichter bij elkaar te brengen, ontstaat er meer respect en dat leidt automatisch tot eerlijker prijzen.” Inmiddels is Michiel niet meer alleen op het Wijveld, sinds enkele jaren kan hij rekenen op boer David Buchan.
Risico's verdelen over vele schouders
De klanten van het Wijveld komen de biologische groente en het fruit zelf oogsten. Ze betalen vooraf en voor een heel seizoen een vast bedrag per gezinslid. Zo stellen ze het inkomen van de boer veilig. Ze dragen mee het risico op een mindere oogst, al is dat tot nog toe uitgebleven. Dit systeem van mee investeren in een boerderij kwam overgewaaid uit de Verenigde Staten. CSA staat voor Community Supported Agriculture: een landbouw ondersteund door de lokale gemeenschap. “Omdat we zo goed als alle groenten telen, is het risico op een volledig mislukte oogst bijna onbestaande. De minderopbrengst van de ene groente wordt gecompenseerd door de meeropbrengst van een andere. Alleen aardappelen en tomaten telen we niet. Dat heeft vooral een praktische reden: omdat het uitzicht van ons veld maatschappelijk beschermd is, mogen we geen tunnels zetten.” Jaarlijks houdt het Wijveld een evaluatievergadering met haar klanten. Zo kennen ze elkaars verwachtingen: dat maakt een duurzame relatie en een eerlijke prijs haalbaar.
'Iedereen is verantwoordelijk voor onze gronden'
Michiel herinnert zich nog goed de start. Voor beginnende boeren is grond vinden een van de meest uitdagende opdrachten. Michiel kon van bij de start via een gepensioneerde boer zijn landbouwgrond pachten. “Ik was zelf absoluut geen vragende partij om landbouwgrond te kopen. Tot de eigenaar het perceel vorig jaar te koop zette."
Verschillende organisaties waren toen al bezig om het eerste Vlaamse biogrondfonds op te richten, wat uiteindelijk uitmondde in de oprichting van de coöperatieve De Landgenoten. Met Wijveld Maatschap had de coöperatieve meteen een pilootproject. Voor Michiel is de samenwerking met De Landgenoten meer dan een praktische keuze: "Ik vind dat iedereen medeverantwoordelijk is voor de manier waarop we met onze grond – en onze voeding – omgaan. Dat grond vaak in handen is van een privépersoon, komt de kwaliteit van de grond niet altijd ten goede. Een biogrondfonds zorgt tenminste voor een goed beheer van de grond over de generaties heen.”
En natuurlijk is er ook het financiële aspect: “Grond is zo duur dat je dat gewoon nooit kan verdienen in één boerenleven met het telen van groenten en fruit alleen. Gelukkig zijn wij dankzij het CSA-model van ons bedrijf, zeker van ons inkomen. Een initiatief als De Landgenoten zal er in de toekomst voor zorgen dat naar de meest geschikte boer gezocht wordt in plaats van de meest kapitaalkrachtige.”
Michiel merkt onder zijn klanten heel wat enthousiasme voor het biogrondfonds. "Het is fijn dat De Landgenoten mensen de kans geeft om zelf in maatschappelijk relevante projecten te investeren."
©Kobe Van Looveren